از دیر باز همزمان با ورود دین اسلام و آیین محمدی به کشور ایران وآذربایجان در خسروشاه نیز مردمانش کم کم آیین باستانی خود را کنار گذاشته وبه دین مبین اسلام گرویدند با گسترش اسلام آتشکدهها ومعابد از رونق افتاد وجای خود را به مساجد دادند که اولین مسجد شهر بنام عیده مسجد نام گذاری شد این مسجد در خیابان طالقانی ونزدیک اداره برق شهر قرارداشت اکنون از این مسجد جز نامی چیزی باقی نیست وبه احتمال قوی قبل از بنای مسجد این مکان یکی از معابد وآتشکدههای شهر بوده است شاید با کاوشها ومطالعات علمی وکارشناسی در این محل قدمت وموقعیت منطقه بیشتر به اثبات برسد در شرایط فعلی در خسروشهر قریب به 35 مسجد آباد وپابر جا وجود دارد ونزدیک به 26 مسجد مخروب ونیمه مخروب نیز در نقاط مختلف شهر پراکنده اند که امید می رود به همت اهالی ومسئولین امور دوباره آباد وزیباتر از قبل بنیان یابند این همه مسجد در یک شهر کوچک شاید جالب باشد اما صاحب نظران دو دلیل را در این باره مطرح می کنند یکی از دلایل را گسترده بودن شهر ورونق وجمعیت بسیار این شهر را در طول تاریخ می دانند وعقیده دارند که به نسبت جمعیت شهر در قدیم الایام مساجد ساخته شده وبرای اثبات نظریه خود وجود مساجد مخروب را خارج از محلات قدیمی می دانند بعضی از این مساجد در حال حاضر نیز خارج از محدوده خانه سازی هستند .دلیل دیگر را وجود فرقه های مختلف از جمله شیخی – متشرع – آقاییها – وکریمخانی ها را از علل وجود مساجد می دانند وبرای اثبات نظریه خود نزدیکی این مساجد را به هم بیان می کنند .اگر از این مسائل بگذریم امروزه این مساجد جلال وشکوه فراوانی به شهر داده اند ونشانی از ایمان وعمق مذهب در شهر را می رساند بسیار مساجد کوچک که در دل کوچه ها وجود دارند ودر ایام عزاداری ها رونقی فراوان دارند .

 از مساجد معروف ومشهور شهر می توان به مساجد زیر اشاره کرد.

مسجد جامع شهر- مسجد قطب راوندی – مسجد سید الشهدا – مسجد امیرالمومنین ( مسجد بازار) – مسجد امام حسین(ع) – مسجد وآرامگاه شیخ فضل الله راوندی- مسجد سجادیه ( دارالقران ) – مسجد آتا – مسجد قمر منیر بنی هاشم ( مهدیه شهر) –مسجد امام رضا ( مسجد شتر بان ) – مسجد حضرت ابوالفضل ( در محله بالاکوچه) – مسجد قره خان – مسجد مالک اشتر – مسجد دوطفلان مسلم – مسجد حضرت ابوالفضل (در محله راوند)- مسجد لیل آباد ( یازلی مسجد یا مسجد صفوی)- مسجد امام جعفر صادق (ع) – مسجد سادات

در زیر به معرفی بعضی از این مساجد می پردازیم .

مسجد جامع خسروشاه

قدمت این مسجد به بیش از چند قرن می رسد معماری بسیار زیبایی دارد با ستونها وسرستونها ی بسیار زیبا که عرض این ستونها به بیش از دومتر می رسد دارای خواجه نشینهای زیبای در دوسمت مسجد است که جلوه ای زیبا به مسجد داده اند مسجد دارای دو گلدسته بزرگ است که در دوسمت آن ساخته شده اند نمای بیرونی مسجد از آجر قرمز است وآیات واحادیثی نیز در ردیف بالایی دیوارها درکاشیهای فیروزهای رنگ نگاشته شده اند گنجایش مسجد به بیش از 3000 نفر میرسد این مسجد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .

مسجد قطب راوندی

این مسجد در محله ای به همین نام در شهر مشهور و معروف می باشد مسجد قطب راوند ی در سال 1376 شمسی به همت اهالی شهر به خصوص اهالی محله راوند در عرض یک سال تجدید بنا شده است وبه طرز زیبایی ازنو بنیان یافته شیوه معماری مسجد ایرانی واسلامی است واز مساجد بزرگ شهر به حساب میرود این مسجد در اول خیابان راوندی قرار دارد مسجد کتابخانه بسیار زیبا وپر باری دارد که مورد استفاده جوانان وافراد علاقمند به مطالعه قرار می گیرد بیشتر کتب این کتابخانه به کتابهای دینی ومذهبی اختصاص دارد مسجد نمایی آجری زرد دارد که قسمت پایینی آن را با سنگ مرمر کار کرده اند سر درب زیبایی نیز دارد که کاشیکاری زیبایی رادر آن می توان مشاهده کردمسجد دو گلدسته زیبا دارد که گنبدی را در میان گرفته اند گنجایش مسجد 3500 نفر است.

مسجد امیر المومنین (ع) ( مسجد بازار)

مسجد حضرت امیر (ع)در محله وبازار قدیم شهر قرار گرفته است واز مساجد بزرگ شهر به شمار می آید این مسجد در دهه 60 شمسی به همت اهالی شهر وبه خصوص اهالی بازار ومحله بازار تجدید بنا شده است مسجد به همت ومدیریت مرحوم حاج میر حسن رضوی خسروشاهی وبا درایت ایشان در دو طبقه ساخته شده است که طبقه زیرین به آشپز خانه وسالن غذاخوری وپذیرایی مسجد اختصاص داده شده است مسجد نمای آجری دارد وگنبد بسیار بزرگی که از فواصل دور قابل رویت می باشد اخیرا نیز گلدسته های آن نصب شده است گنجایش هر طبقه مسجد در حدود 3000 نفر است

مسجد امام حسین (ع) (مسجد چهارراه )

این مسجد امروزه بزرگترین مسجد شهر ودر عین حال بزرگترین مسجد منطقه است مسجد در حال اتمام است ودر مرحله نازک کاری قرار دارد از دو سال پیش به همت اهالی شهر وبه خصوص اهالی محله چهاراه تجدید بنا وتوسعه یافته است این مسجد در دو طبقه ساخته شده دارای گنبد ومناره است داخل مسجد بزرگ ومعماری اسلامی وایرانی در ان رعایت شده است دیوارههای مسجد اجری است فعلا از طبقه اول استفاده می شود وطبقه دوم در حال اتمام است خداوند به بانیان وخادمین این مسجد اجر کافی و وافی عنایت فرماید .

مسجد سید الشهدا ( مسجد بالا کوچه )

مسجد سید الشهدا در محله ای به همین نام واقع شده است در چند کتاب راجع این مسجد مطالبی نوشته شده است بانی اول این مسجد را خواجه حبیب الله خسروشاهی بانی آرامگاه سلطان مضر ابن عجیل نوشته اند سنگ کتیبه ای در محراب مسجد قرار دارد از بیرون مسجد کاملا هویدا است ولی با نا گاهی مسولین مربوطه از داخل با سنگ وسیمان پوشیده شده است ومتون ان را پوشانده است نماز جمعه شهر در این مسجد اقامه می شود دارای دودرب برای ورود برای آقایان است که یکی از حیا ط مسجد است ودیگری از سمت مخالف است این مسجد در محله ای پر جمعیت قرار دارد وهمه روزه در این مسجد نماز جماعت بر قرار است نمای بیرونی مسجد آجری است واز مساجد قدیمی شهر است خواجه حبیب الله این مسجد را در حدود سال 973 هجری قمری احداث کرده ولی بعد از ایشان دوباره تجدید بنا شده است مسجد در حدود یک متر بالاتر از سطح خیابان قراردارد.

مسجد قمرمنیر بنی هاشم ( مهدیه خسروشهر )

مسجد قمر بنی هاشم در محله بالا کوچه مابین مسجد صفوی و مسجد بزرگ سید الشهدا قرار گرفته است مسجدی است با معماری ساده که چند سالی است که به همت تعدادی از جوانان تبدیل به مهدیه شهر شده است وهر صبح جمعه مراسم دعای ندبه با حضور مداحان با صفای اهل اهلبیت عصمت وطهارت (ع) دراین مسجد برگزار می شود این مسجد در جوار آرامگاه شیخ شرف الدین یعقوب رومی قرار داردواگر همتی باشد خانه میان این دوخریداری شودواین دو به هم متصل شوند و دری از سمت آرامگاه به مسجد گشوده شود تا باعث رونق آرامگاه وخانقاه شیخ شده وهم به جلال و زیبایی مسجد افزوده شود بنای اولیه این مسجد را به دوران صفوی نسبت داده اند ولی هیچ مدرک وسندی برای اثبات آن وجود ندارد اما یکی از این دلایل دفن شیخ رومی در سال 912 هجری را در جوار این مسجد می دانند واین مسجد را خانقاه وعبادگاه شیخ رومی میدانند چنانچه کربلایی حسین در کتابش به دفن شیخ رومی در جوار خانقاهش اشاره می کند.

یازلی مسجد (مسجد صفوی )

در خیابان شهید رجایی روبر روی مدرسه ابتدایی 22 بهمن خسروشاه مسجدی است این مسجدبه دستور شاه سلیمان صفوی به تاریخ ماه رجب سال 1090 هجری قمری ساخته شده است محراب زیبایی داشت با مقرنسی گچی و حاشیه دو گانه وشمسه های مختلف وقاب محراب با معماری زیبا پوشش سقف چوبی بوده وتمام تفالهای آن صاف و رنده شده با رسم الخط زیبا با رنگهای مختلف که آیات و احادیث واسماء الله به زیبایی مسجد افزوده بود وحالتی روحانی ومخصوص را در مسجد ایجاد کرده بود .

بر روی تیر سراسر ها نام مبارک حضرت علی (ع ) با خطی زیبا چهار بار به صورت یا علی نو شته شده بود .

 درب زیبای مسجد از چوب سخت با کنده کاری های زیبا ی اسلامی که آیات و احادیث و اسماء الله بر روی آن کنده کاری شده بود .

سنگ بزرگی در ورودی مسجد نصب شده که تاریخ بنا و دستور ساخت بر روی آن نوشته شده است .

افسوس که امروز ان مسجد زیبا به علت بی توجهی مسولین امور و نا آگاهی عوام از این مسجد زیبا چیزی باقی نیست و مسجد تجدید بنا شده است جز سنگ نوشته مسجد که در دیوار نصب شده است این مسجد در بین مردم شهر به نام یازلی مسجد ( مسجد نوشته ها ) مشهور و معروف است .

استاد سید جمال ترابی طباطبایی کتابی راجع به این مسجد نوشته است که عکس ها یی بسیار دیدنی از نمای داخل و بیرونی مسجد را در بر دارد ایشان این مسجد را مسجد صفوی نامیده است .

مسجد حضرت ابوالفضل محله راوند

مسجد حضرت ابوالفضل در محله راوند ما بین مسجد قطب راوندی و آرامگاه شیخ فضل الله راوندی قرار دارد درست در وسط محله قرار گرفته است مسجدی بود قدیمی با سقفی چوبی که برروی چها رتیر چوبی قرار داده شده بود قسمت بانوان در بالا قرار داشت که به وسیله نردهای چوبی محفوظ بود بر روی یکی از تفالهای سقفی نزدیک محراب مسجد با خطی ساده اما زیبا جمله زیر نوشته شده بود ( این مکان مقدس از موقوفات حاج سید محمود خسروشاهی به سال 1104 هجری بدست استاد احمد بنا پایان یافت ) این مسجد درحال تخریب بود و اخیرا به همت اهالی محل تجدید بنا می شود مسجد جدید در دو طبقه است که طبقه اول مسجد وطبقه دوم به غذاخوری اختصاص داده شده است در قدیم در کنار این مسجد یخچال قدیمی نیزقرار

داشت که در زمان فعلی جزنام آن چیزی باقی نیست .